Jak wiele innych dużych i ciężkich ras, Czarny Terier Rosyjski może być podatny na dysplazję stawów biodrowych i łokciowych. W poniższym artykule postaram się dokładnie omówić ten temat, opisując przyczyny, objawy, leczenie oraz metody zapobiegania tej chorobie.
Dysplazja stawów to choroba zwyrodnieniowa stawu, która najczęściej dotyka stawy biodrowe i łokciowe psa. Może prowadzić do artrozy, czyli przewlekłej choroby degeneracyjnej stawów. W rezultacie pies może doświadczać chronicznego bólu, ograniczenia ruchomości stawu, kulawizny oraz innych problemów z poruszaniem się a także zmniejszenia jakości życia. Dysplazja stawu biodrowego dotyczy głowy kości udowej i panewki biodrowej, podczas gdy dysplazja łokciowa dotyczy stawu łokciowego. Jest to schorzenie, które może być dziedziczne lub nabyte. Chociaż dysplazja może wystąpić u każdego psa, jest szczególnie powszechna u większych ras, takich jak czarny terier rosyjski.
Diagnoza dysplazji zwykle obejmuje badanie fizykalne i rentgenowskie. Weterynarz może również zasugerować tomografię komputerową (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) w celu uzyskania bardziej szczegółowego obrazu stawów psa.
Najważniejsze czynniki, które mogą przyczynić się do rozwoju dysplazji stawów u czarnego teriera rosyjskiego:
Dysplazja stawów jest często dziedziczona, co oznacza, że może być przekazywana z pokolenia na pokolenie. Jeśli rodzice psa mieli problemy z dysplazją, istnieje większe ryzyko, że ich potomstwo również będzie miało tę chorobę. Czasem dysplazja dziedziczna może wystąpić nawet wtedy, kiedy obydwoje rodziców mają prawidłowe stawy, ale w poprzednich pokoleniach występowała dysplazja. Czasami także określona kombinacja przodków kilka pokoleń wstecz zwiększa znacznie ryzyko dysplazji. Zdarza się więc, że szczeniaki z miotu ze skojarzenia określonego psa z określoną suką mają zdrowe stawy, ale zmiana jednego z rodziców na innego, z prawidłowymi stawami da dzieci z dysplazją. Dlatego bardzo ważny jest umiejętny dobór rodziców nie tylko pod kątem ich wyników badań stawów, ale też pod kątem przodków oraz wiedza jakie problemy występowały w poszczególnych liniach hodowlanych wiele generacji wstecz.
Chociaż genetyka odgrywa istotną rolę w rozwoju dysplazji stawów, czynniki środowiskowe również mogą wpływać na rozwój tej choroby. Można pokusić się o stwierdzenia, że rodzice ze zdrowymi stawami to tylko połowa sukcesu w osiągnięciu celu jakim jest szczeniak a w przyszłości dorosły pies który nie będzie miał w przyszłości dysplazji. Szczeniak, który urodzi się z predyspozycją do zdrowych stawów może mieć w przyszłości dysplazję jeśli hodowca a potem właściciel popełnią błędy w okresie kiedy szczeniak jest w fazie najbardziej intensywnego wzrostu. Część z tych błędów da się naprawić, ale często też zmiany degeneracyjne w stawach są nieodwracalne.
1. Nieprawidłowe żywienie
Niewłaściwe żywienie szczeniąt w okresie wzrostu może przyczynić się do rozwoju dysplazji. Nie wszystkie karmy „dla szczeniaków ras olbrzymich” są dobre dla szczeniaka czarnego teriera. Przykładowo niewłaściwa ilość wapnia w diecie a zwłaszcza stosunek wapnia do fosforu może mieć katastrofalne skutki dla rozwoju stawów. A różne karmy „dla szczeniaków ras olbrzymich” mają różny stosunek wapnia do fosforu, więc różnie wpływają na stawy szybko rosnącego czarnego teriera. Takich niuansów jest wiele, dlatego po prostu zaufaj doświadczeniu hodowcy twojego czarnego teriera i stosuj wyłącznie dietę zalecaną przez hodowcę. Jeśli chcesz zmienić karmę, to skonsultuj się z hodowcą lub specjalistą od żywienia psów który przeanalizuje skład karmy i powie ci, czy taka karma będzie zdrowa konkretnie dla szczeniaka czarnego teriera w określonym wieku a jeśli nie to dlaczego.
2. Nadmierny wysiłek
Zbyt intensywny wysiłek fizyczny u młodych psów może uszkodzić rozwijające się stawy. Szczeniak czarnego teriera rosyjskiego jest bardzo ciężki i bardzo szybko rośnie, dodatkowo jest aktywny i chętny do zabawy i biegania. Bardzo szybko rosnące, ciężkie ciało musi być podtrzymywane przez rosnące ale ciągle jeszcze słabe stawy. Mały i chudy pies może mieć zmiany w stawach, ale może to nie być nigdy widoczne, bo lekkie ciało nie jest wielkim obciążeniem dla stawów. Czarny terier jest bardzo ciężki i nieprawidłowe działanie stawów będzie widoczne w postaci problemów z chodzeniem.
3. Nadwaga
Nadmierny ciężar ciała zwiększa obciążenie stawów, co może przyspieszyć postępy choroby. Bardzo ważne w prewencji dysplazji u czarnego teriera jest regularne sprawdzanie czy waga szczeniaka czarnego teriera jest prawidłowa.
4. Zbyt szybki wzrost
U szczeniaka czarnego teriera, jak i innych ras olbrzymich zbyt szybki wzrost może prowadzić do nieprawidłowego rozwijania się stawów, co z kolei może przyczyniać się do dysplazji. Szybkość wzrostu czarnego teriera zależy w pewnym stopniu od diety, dlatego tak ważne jest aby stosować się do zaleceń hodowcy.
Objawy dysplazji stawów mogą być różne, ale najczęściej obejmują:
1. Sztywność i ból
Pies z dysplazją stawów może wykazywać objawy sztywności i bólu, szczególnie po dłuższym okresie aktywności fizycznej.
2. Trudności z chodzeniem, siadaniem i wstawaniem, kulawizna.
Czarny terier rosyjski z dysplazją stawów może mieć trudności z chodzeniem, siadaniem lub wstawaniem z pozycji leżącej, może kuleć na jedną lub więcej nóg. Widoczny jest wyraźny ból podczas ruchu.
3. Nienaturalny chód
Pies może zacząć chodzić "jak kaczka" lub „skakać jak królik”, gdy wybicie się z jednej tylnej nogi jest bolesne dla psa, wtedy pies wybija się z dwóch nóg jednocześnie (nie zawsze jest to oznaką dysplazji, czasem pies po prostu tak się porusza).
4. Ograniczona ruchomość
Z czasem dysplazja stawów prowadzi do ograniczonej ruchomości stawów, co może wpływać na zdolność psa do wykonywania codziennych czynności.
4. Zmiany w zachowaniu
Nieustający ból może wpływać na zachowanie psa, co może prowadzić do zwiększonej agresji, drażliwości lub zahamowania aktywności. Pies może wykazywać objawy bólu, takie jak wycie, jęk czy unikanie dotyku.
Jeśli podejrzewasz, że Twój Czarny Terier Rosyjski może cierpieć na dysplazję stawów, niezwłocznie skonsultuj się z weterynarzem. Diagnoza może wymagać badania radiologicznego stawów.
Pamiętaj, że zdjęcia roentgenowskie stawów wykonywane są pod narkozą, więc istnieje ryzyko, że pies nie wybudzi się z narkozy.
W przypadku potwierdzenia dysplazji, weterynarz będzie mógł zalecić odpowiednie leczenie, które może obejmować:
1. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalane
Weterynarz może przepisać leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, które pomogą łagodzić ból związany z dysplazją stawów. Uwaga – część środków przeciwbólowych przeznaczonych dla ludzi jest śmiertelna dla psów, dlatego przed użyciem środka przeciwbólowego zawsze skonsultuj się z weterynarzem.
2. Suplementy - chondroprotetyki
Glukozamina i chondroityna mogą wspomóc zdrowie stawów.
2. Fizjoterapia i ćwiczenia rehabilitacyjne
Fizjoterapia, w tym masaże i ćwiczenia rehabilitacyjne, może pomóc w utrzymaniu ruchomości stawów i zmniejszeniu bólu.
Fizjoterapia stała się jednym z kluczowych elementów holistycznego podejścia do leczenia dysplazji u psów, pomagając im wrócić do zdrowia i poprawić jakość życia.
Czym jest fizjoterapia dla psów?
Podobnie jak u ludzi, fizjoterapia dla zwierząt (często nazywana rehabilitacją weterynaryjną) to zastosowanie specjalnych technik i ćwiczeń mających na celu poprawę funkcjonowania stawów, mięśni, więzadeł i innych struktur ciała. W przypadku psów z dysplazją może to pomóc w zmniejszeniu bólu, zwiększeniu zakresu ruchu w stawach oraz wzmocnieniu mięśni.
Dlaczego fizjoterapia jest ważna dla psów z dysplazją?
1. Zmniejszenie bólu
Regularne ćwiczenia fizjoterapeutyczne mogą pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego w stawach, co przekłada się na mniejszy ból dla psa.
2. Poprawa zakresu ruchu
Ćwiczenia rozciągające i mobilizujące mogą pomóc w zwiększeniu elastyczności stawów i mięśni.
3. Wzmocnienie mięśni
Dysplazja często prowadzi do osłabienia mięśni wokół stawu. Ćwiczenia wzmacniające mogą pomóc w przywróceniu siły mięśniowej.
4. Poprawa koordynacji i równowagi
Fizjoterapia pomaga psom lepiej kontrolować swoje ciało, co jest szczególnie ważne dla tych, którzy mają problem z chodzeniem czy wstawaniem.
Techniki i metody fizjoterapeutyczne dla psów z dysplazją:
1. Hydroterapia
Hydroterapia, znana również jako terapia wodna, polega na wykorzystaniu specjalnie zaprojektowanych basenów lub bieżni wodnych do leczenia różnych schorzeń. Woda dostarcza oporu, co pozwala na wzmacnianie mięśni, jednocześnie redukując obciążenie stawów, dzięki czemu jest to idealne środowisko dla psów z dysplazją.
Proste ćwiczenia wodne można wykonywać także w domowym basenie czy jeziorze, pod nadzorem właściciela.
Hydroterapia to obiecujące narzędzie w walce z dysplazją u psów, oferujące wiele korzyści bez inwazyjnych metod leczenia dzięki podejściu skoncentrowanemu na poprawie siły, ruchomości i ogólnego samopoczucia psa.
Korzyści z hydroterapii dla psów z dysplazją
1. Zmniejszenie bólu
Woda podtrzymuje większość ciężaru psa, co zmniejsza obciążenie na bolące stawy, pomagając w łagodzeniu bólu.
2. Wzmacnianie mięśni
Opór wody sprawia, że mięśnie muszą pracować ciężej podczas ruchu, co prowadzi do ich wzmocnienia.
3. Poprawa zakresu ruchu
Ruch w wodzie może pomóc w rozciąganiu stawów i mięśni, zwiększając ich elastyczność.
4. Zwiększenie pewności siebie
Dla wielu psów, które mogą czuć się niepewnie z powodu bólu lub ograniczonej ruchomości, hydroterapia może pomóc w zwiększeniu pewności siebie w ruchu.
Jak wygląda sesja hydroterapii?
Zanim pies rozpocznie hydroterapię, powinien zostać dokładnie przebadany przez specjalistę. Po wstępnej ocenie i uzgodnieniu planu leczenia, pies zostaje wprowadzony do wody. Często używa się specjalnych kamizelek ratunkowych dla bezpieczeństwa.
1. Bieżnie wodne
Są to specjalne bieżnie zamknięte w akwariach wypełnionych wodą. Poziom wody i prędkość bieżni można regulować w zależności od potrzeb psa.
2. Baseny
Niektóre centra hydroterapii mają baseny zaprojektowane specjalnie dla psów. Mogą one być wyposażone w różne funkcje, takie jak dysze masujące, które dodatkowo stymulują mięśnie psa.
Sesja trwa zazwyczaj od 15 do 30 minut, w zależności od kondycji psa i zaleceń terapeuty.
Kiedy rozpocząć hydroterapię?
Najlepiej jest rozpocząć hydroterapię jak najwcześniej po diagnozie dysplazji, chociaż terapia ta może przynieść korzyści psom w każdym wieku. Wczesne rozpoczęcie terapii może pomóc w zahamowaniu postępu schorzenia i poprawie jakości życia psa.
2. Elektroterapia
Elektroterapia to metoda leczenia wykorzystująca prądy elektryczne w celu stymulowania mięśni, łagodzenia bólu, zwiększania przepływu krwi i promowania procesów gojenia w tkankach..
Korzyści z elektroterapii dla psów z dysplazją
1. Łagodzenie bólu
Prądy elektryczne mogą blokować przewodzenie impulsów bólowych do mózgu.
2. Stymulacja mięśni
Prądy mogą pomóc w aktywacji osłabionych mięśni, co jest kluczowe dla psów z dysplazją, u których mięśnie często zanikają z powodu braku ruchu.
Rodzaje elektroterapii stosowanej u psów
1. TENS (Przezskórna Elektryczna Stymulacja Nerwów)
Jest to najczęściej stosowana forma elektroterapii w celu łagodzenia bólu. Małe elektrody umieszczane są na skórze psa w okolicach bolącego obszaru, a następnie prądy o niskiej częstotliwości są przesyłane przez skórę, blokując przewodzenie impulsów bólowych.
2. NMES (Neuromuskularna Stymulacja Elektryczna)
Używa prądów o wyższej częstotliwości do stymulowania mięśni w celu ich skurczu i relaksacji, pomagając wzmocnić je.
Jak wygląda sesja elektroterapii?
Zanim pies rozpocznie elektroterapię, powinien zostać dokładnie przebadany przez specjalistę. W trakcie sesji na skórę psa nakładane są małe elektrody, które są podłączone do urządzenia elektroterapeutycznego. Terapeuta następnie reguluje intensywność prądu w zależności od potrzeb psa. Sesje zazwyczaj trwają od 15 do 30 minut.
Elektroterapia stosowana w połączeniu z innymi metodami leczenia, może znacznie poprawić jakość życia czarnego teriera ze zdiagnozowaną dysplazją.
Kluczowe aspekty dla właściciela czarnego teriera poddawanego fizjoterapii
1. Regularność to klucz
Aby osiągnąć najlepsze rezultaty, ćwiczenia muszą być wykonywane regularnie.
2. Zaangażuj się w proces
Fizjoterapeuta może nauczyć właściciela, jak wykonywać niektóre ćwiczenia w domu, co pozwala na codzienną terapię.
3. Obserwuj swojego psa
Jeśli pies wydaje się bardziej niespokojny lub doświadcza większego bólu po terapii, skonsultuj się z fizjoterapeutą.
4. Pamiętaj o reszcie
Pamiętaj, aby po intensywnej terapii dać swojemu psu czas na odpoczynek i regenerację.
Fizjoterapia dla czarnego teriera z dysplazją stawów może być kluczowym elementem holistycznego planu leczenia, pomagając nie tylko w zmniejszeniu bólu, ale także w poprawie ogólnej jakości życia psa. Współpracując z doświadczonym fizjoterapeutą weterynaryjnym i angażując się w proces leczenia, właściciele mogą odegrać kluczową rolę w poprawie stanu zdrowia i komfortu życia swojego psa.
Odpowiednia dieta i utrzymanie prawidłowej wagi mogą pomóc w zmniejszeniu obciążenia stawów i poprawić jakość życia psa.
W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy dysplazja stawów jest bardzo zaawansowana, może być konieczna chirurgia. Może to obejmować resekcję stawów, artroskopię lub inne procedury, które pomagają poprawić funkcję stawów.
Chirurgiczne metody leczenia dysplazji u psów
Leczenie dysplazji stawu biodrowego lub łokciowego u czarnego teriera może obejmować różne metody chirurgiczne, w zależności od stopnia zaawansowania choroby, wieku psa i innych czynników. Poniżej wymienione zostały najpopularniejsze metody chirurgiczne stosowane w leczeniu dysplazji u psów:
Triple Pelvic Osteotomy (TPO):
TPO polega na wykonaniu trzech przecięć kości miednicy, co pozwala na obrócenie panewki tak, by lepiej dopasowała się do głowy kości udowej.
Wskazania: Zazwyczaj stosowane u młodszych psów, którzy nie rozpoczęli jeszcze procesu zwyrodnieniowego.
Korzyści: Może zapobiec dalszemu rozwojowi dysplazji i zwyrodnieniom stawów.
Juvenile Pubic Symphysiodesis (JPS):
Jest to procedura polegająca na wczesnym zespoleniu kości łonowej u młodych psów, co prowadzi do lepszego ustawienia panewki w stosunku do głowy kości udowej.
Wskazania: Stosowane u szczeniąt w wieku od 16 do 20 tygodni.
Korzyści: Może zapobiec rozwijającej się dysplazji stawu biodrowego.
Total Hip Replacement (THR):
Jest to operacja, podczas której uszkodzony staw biodrowy jest zastępowany sztucznym stawem.
Wskazania: Polecany dla psów z zaawansowaną dysplazją stawu biodrowego lub ciężkim bólem, który nie reaguje na leczenie zachowawcze.
Korzyści: Po operacji pies może prowadzić normalne życie bez bólu.
Femoral Head Ostectomy (FHO):
Polega na usunięciu głowy kości udowej, pozwalając mięśniom tworzyć fałszywy staw.
Wskazania: Często stosowany u mniejszych psów lub tych, dla których wymiana stawu nie jest opcją.
Korzyści: Zmniejsza ból i poprawia ruchomość stawu.
Osteochondritis Dissecans (OCD) Surgery:
OCD to stan, w którym fragment chrząstki w stawie odrywa się od kości pod nią. Chirurgia polega na usunięciu luźnych fragmentów chrząstki.
Wskazania: Pies z objawami dysplazji łokciowej spowodowanej OCD.
Korzyści: Zmniejszenie bólu i poprawa funkcji stawu.
Sliding Humeral Osteotomy (SHO):
Procedura polegająca na przecięciu i przesunięciu kości ramiennej, aby poprawić jej dopasowanie do stawu łokciowego.
Wskazania: Pies z dysplazją łokciową.
Korzyści: Poprawa funkcji stawu i zmniejszenie bólu.
Wybór odpowiedniej metody chirurgicznej zależy od wielu czynników, takich jak wiek psa, stopień zaawansowania dysplazji oraz ogólny stan zdrowia. W każdym przypadku ważne jest skonsultowanie się z doświadczonym ortopedą weterynaryjnym w celu oceny najlepszego sposobu leczenia dla konkretnego psa. Chirurgiczne leczenie dysplazji stawu biodrowego i łokciowego może znacznie poprawić jakość życia psa, redukując ból i poprawiając funkcję stawów.
Choć część ryzyka dysplazji jest genetyczna to można zmniejszyć ryzyko wystąpienia dysplazji stawów u czarnego teriera rosyjskiego. Należy przestrzegać poniższych zasad profilaktycznych:
Zadbaj o odpowiednią, zrównoważoną dietę, z właściwą ilości wapnia, która dostarcza niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach i wspiera zdrowy rozwój stawów ale nie prowadzi do nadwagi.
Unikaj nadmiernego obciążania stawów poprzez kontrolowaną i dostosowaną do wieku i kondycji psa aktywność fizyczną. Szczególną uwagę zwróć na unikanie nadmiernego wysiłku u młodych psów.
1. Regularne badania weterynaryjne mogą pomóc w wykryciu dysplazji we wczesnym stadium.
Uważaj, badania roentgenowskie stawów nie są obowiązkowe w rasie czarnego teriera rosyjskiego w większości krajów, dlatego do hodowli mogą być używane czarne teriery bez jakichkolwiek badań, nawet z bardzo ciężką dysplazją. Dlatego wybieraj hodowców, którzy przeprowadzają testy na dysplazję stawów u swoich psów rodzicielskich, aby zmniejszyć ryzyko dziedziczenia tej choroby. Jeśli planujesz hodowlę, zaleca się testy genetyczne, aby unikać parowania psów z historią dysplazji.
Stosuj chondroprotetyki aby wzmocnić stawy, zwłaszcza u szczeniaka i juniora. Wybieraj chondroprotetyki dostosowane do wieku twojego czarnego teriera rosyjskiego.
Dysplazja stawu biodrowego i łokciowego może być poważnym problemem dla czarnego teriera rosyjskiego, ale dzięki świadomości i odpowiedniej opiece, możemy zarządzać tą chorobą i zapewnić naszym pupilom długie i zdrowe życie do późnej starości. Pamiętaj, że regularne kontrole u weterynarza są kluczowe dla wczesnego wykrywania i leczenia dysplazji.
1. "Dysplasia in Dogs: Symptoms and Treatments," PetMD, https://www.petmd.com/dog/conditions/musculoskeletal/c_dg_hip_dysplasia 1. ↩
2. "Hip Dysplasia in Dogs: Prevention, Treatment, and Cost," American Kennel Club, https://www.akc.org/expert-advice/health/hip-dysplasia-in-dogs/ ↩